Sabahları derin bir sen’e dalmaktı benimkisi Sen sersemi tek gözüm açık, ayılmaya çalışırdım Sonra giyerdim senlerimi, gider elimi yüzümü yıkardım Alırdım seni yüzümü kurulardım…
Sonra ayılmak için, bir sen yapar içerdim Tabi karnım sen çalıyor, güzel bir sen hazırlardım Seni alır elime, bir yandan okumaya başlardım Bir yandan seni afiyetle yerdim…
Sonra sen’e geç kalmamak için, hızlıca hareket ederdim Vapurda martılara sen atardım Geçtiğim sokaklarda çocuklar gülüşüp sen oynardı Sonra akşam olur, çıkar sen’e gelirdim…
Sonra sıkılır, senden açar bir kaç şey seyrederdim Sen gelirsin ve gider giyerdim senlerimi Yatardım sen’e ve hep şunu fark ederdim Sen gittikten sonra benim için artık her şey Sen’den ibaretti…
Gün batımını izlemek bu kadar mı hüzünlendirir insanı? Ateşe atılmış kağıdın mücadelesi gibi, sonu belli bir şeye üzülmek benimkisi. Dertsiz bir kulum ben. Bomboşum.. Mesela kapının üstünde ki tozum, görünmem. Bir küçük esintiyle savrulup giderim. Islak bir bez orada olmamam gerektiğini anlatır bana. Görünmeden hayatlardan silinip giderim..
Değerli vaktinizi çaldığım bu yazı, benim en özel yazım olacak. Paylaşmaktan en çok zevk alacağım yazı. Yazımın içeriği duygu ve düşüncelerim değil; bilakis gerçek yaşanmış çiçek kokulu bir yazı olacak. Keyifli okumalar, keyifli tanımalar. Güzel insanların, güzel atlatara binip uzak diyarlara gittiklerini anlatan masallar ile geçti çocukluğum. Fakat ben büyüyünce anlamıştım ki aslında güzel insan da yoktu, güzel atlar da… Kime güvenilirdi, kime inanılırdı? Başım sıkıştığında kimden yardım istenirdi? Ben uzun yıllar bu soruların içinde cebelleşirken öyle muazzam insanlarla tanıştım ki; işte şu an kelamlarım yettiği müddetçe tanıdığım o insanların en güzelini sizlere anlatmaya çalışacağım. Ve bundan büyük bir mutluluk duyacağım.
Gösterişin, kibrin, menfaatin, bencilliğin hüküm sürdüğü bu çağda; bir bakışın, bir duruşun, bir merhametin, bir güzel yüreğin sadeliğine hayran kaldım. Ben bilirim ki cahile susarsın. Bilirim ki sükutunda kâfidir her an. Sessizliğin hakimse eğer bilirim ki orası gönlüne layık yer değildir. Ben bilirim ki kalbin tüm dünyadaki insanlığı sevecek kadar geniştir. Ben bilirim ki yüreğinde ‘kul’ olana sevgin daimdir. Ve ben bilirim ki sen ‘Ayn-ür rıza’ ile bakarsın her yere. Kusur görmeden, muhabbet dolu… Her insan senden bir pâre almalı. Her insanın bir yanı sen gibi olmalı. Mesela bir doktor senin merhametini almalı. Senin gibi bakmalı hasta olana. Derdin devasının olduğunu senin gibi anlatabilmeli. Mesela bir öğretmen senin sevginden almalı. Öğrenciye sevgiyle, şefkatle öğretmeli en doğru bilgileri. Senin gibi örnek alınacak karaktere sahip olmalı. Bir terzi sen gibi olabilmeli mesela. Narin elleriyle senin gibi işleyebilmeli her danteli, senin gibi tamir edebilmeli her eksiği, her yırtığı, her söküğü. Velhasıl çiçeğim ‘insan’ dediğin senin gibi olmalı. Kalp kırmamalı, haklı ise susmalı, sevgisini merhametini yalnız insanlara değil; dalında büyüyen bir güle, yoldan geçen bir köpeğe senin gibi göstermeli. Sahi köpek demişken; yolda üşüyen bir köpeğin üzerini örtmeyi dahi biz senden öğrendik güzel insan. Demem o ki samimiyet dilimiz ile kalbimizin bir olmasıdır ya hani; sendeki bu samimiyet olmasaydı eğer biz yanlışımızı ve doğrumuzu tartıp biçemezdik. Bir tebessümün dahi; buzdan gönülleri çiçeklendirir. Senin gönlün değişirse eğer biz değişiriz çiçeğim, senin gönlün değişirse eğer bütün dünya değişir.
Eskilerin bir sözü var derler “Kalbin temizse hikayen mutlu biter.” Bir kalp nasıl böylesine temiz kalır, nasıl böylesine bu dünyanın kirinden uzak kalır biz senden öğrendik. İçinde bulunduğumuz bu yol bir hikâyeyse eğer; benim inancım sonsuz cennet kokulum ‘sen ve senin etrafındakilerin hikayesi hep mutlu bitecek.’
Âli Emiri Efendi sevdiği insanı tarif ederken: “Gül yaprağıdır, nüsha-i Kur’an arasında” dermiş. Cennet kokulum sen benim, sen bizim gül yaprağımızsın Nüsha-i Kuran arasında. Sen bizim hüsrana uğramış bu çağdaki nazenin çiçeğimizsin.
İyi ki doğdun, iyi ki yalnızca kendi çocuklarına değil; hepimize anne oldun ?
Ötenazi, “kolay ölüm, acısız ölüm, iyi ölüm” anlamına gelen Yunanca bir kelimedir. Aslında, ötenazi fikrinin geçmişi antik çağlara dayanmaktadır. Ancak Hipokrat zamanından günümüze kadar geleneksel tıp etiği böyle bir yasak içerir: “Kimseye ölümcül bir ilaç veremem, bunu isteyen birine bile, tavsiye bile veremem.” Ancak son zamanlarda, doktorların, özellikle hasta istediğinde, hastanın isteği üzerine ölümünü kolaylaştırmak ve hızlandırmak için bu uygulamaya başvurması gerekiyor. Tedavi edilemeyen hastalığı olanların ağrı ve ıstırabını gidermek için yapılan bir ölüm işlemidir. Ötenazi, hasta veya yakınlarının isteği üzerine yapılır. Ötenazi, dünyanın birçok yerinde yıllardır tartışma konusu olan ve bazı ülkelerde yasallaştırılmış bir süreçtir. Doktorlar için çok zor: Bir yandan, koşullar ne olursa olsun herhangi bir hastayı tedavi edeceklerine dair Hipokrat yemini ettiler; diğer yandan, sürekli gelişen insan özgürlükleri ve hastaların hakları…. Ötenazi savunucuları bunun bir insan hakkı olduğunu ve bu hakkın acı yerine kullanılmasına izin verilmesi gerektiğini savunuyorlar. Görünüşe göre bu tartışmalar uzun süre devam edecek. Ötenazi bir insan hakkı mı yoksa suç mu? Öyleyse ötanazi hakkında bilmeniz gerekenler; La Rochefoucauld, “Kimse doğrudan güneşe ve ölüme bakamaz.” diyor. Hastanın çektiği acı ve sürecin çaresizliği aileleri ötenazi yapmaya zorluyor, sevdiklerimizin acısına tahammül edemiyoruz. Zihinsel olarak sağlıklı bir kişinin iyileşme şansı varsa ötenaziye ihtiyaç duyması ikna edici değildir. Basında iyileşme şansı olmayan hastaların ötenazisine dair haberler var. Ötenazi hakkında yorum yapmadan önce, en iyisi ötanazi isteyen hasta ile konuyu tartışmaktır. Doktorların yaklaşık yüzde 40’ı ötanaziye karşı olmadığını söylüyor. Ancak büyük çoğunluk buna karşı çıkıyor. Ana nedenler ötanazinin kötüye kullanılması, etik dışı ve yasadışı olmasıdır. Ancak, bu tartışmalara rağmen, ötenazinin yasal olduğu bazı ülkeler var: 2001’de Hollanda’da, 2002’de Belçika’da ve 2009’da Lüksemburg’da ölüm cezası yasallaştırıldı. Kolombiya, Amerika Birleşik Devletleri ve bazı Kanada eyaletlerinde de ötenazi izinleri vardır. İstatistikler, her ay yaklaşık 40 veya daha fazla ötanazi işleminin gerçekleştiğini göstermektedir. Yasaya göre, ötenazi 18 yaşın üzerindeki herkes için yasaldır. Bununla birlikte, Hollanda ve Belçika’da bebek ötenazisi meydana gelir. Bu nedenle, ciddi engelli yenidoğanlara yöneliktir ve ötenazi uygulanan bebeklerin% 81-86’sı kanser hastalarıdır.
Barnum etkisi, 19. yüzyılda ünlü olan Amerikan Phineas Taylor Barnum tarafından yaratılan sosyo-psikolojik bir fenomendir. Bu sözler ona aitti: “Dünyada her dakika bir aptal doğar ve her birinin sunacağı bir şey vardır.” Barnum etkisinin özü şudur: İnsanlar, kimlikleri ve gelecekleri hakkındaki bilgilerin kendileri için bireysel olarak yaratıldığına inanırlar. Ancak bu bilgiler kendi içinde geneldir ve diğer insanlara çok başarılı bir şekilde uygulanabilir. Bilim insanları genellikle Barnum etkisini astrolojik yıldız fallarına, falcılık, sosyoloji, homeopati ve diğer SAHTE bilimlere bağlarlar. Bu etki psikolojide yüzlerce kez tekrarlandı ve her zaman istikrarlı sonuçlar verdi. Bir defasında Fransız bir psikolog gazetelerde reklam veriyor ve astrolojik hizmetler verdiğini duyuruyor. Yüzlerce sipariş alan psikolog, tüm müşterilerine aynı astrolojik burcu gönderir. 200’den fazla kişi psikoloğa çok doğru tahminler için minnettarlıklarını ifade eden mektuplar yazdı. Bunun etkisi, insanların kişiliklerine aşırı ilgisi ile açıklanmaktadır. Bilim adamları bu etkiyi 40 yıldan fazla bir süredir inceliyorlar. Bu çalışmalar sırasında araştırmacılar, insanların kimlikleriyle ilgili sorunlara nasıl tepki verdiklerini inceleyebildiler. Ancak insanoğlunun psikolojisinin benzersiz olduğunu unutmayalım.
Sosyopati ve psikopati genetik mi? Soruya cevap vermeden önce sosyopat ve psikopatın kim olduğuna bakalım. Filmlerde akıl almaz cinayetler yapan, zalim tiplere psikopat ya da sosyopat deriz. Psikopati empati ve vicdan eksikliği ile karakterize olan bir kişilik bozukluğu olarak bu kişilik bozukluğunu ifade etmek için kullanılmaktadır. Sosyopati ise diğer adı antisosyal kişilik bozukluğu olan, psikopati ile alakalı bir psikolojik bozukluktur. Şimdi gelelim esas sorunuzun cevabına. Psikologlara ve psikiyatrilere göre, psikopati genetik bir yatkınlıktan ortaya çıkıyor. Sosyopati ise yetişme, çocukluk travmaları, duygusal istismar hikâyeleri gibi etraf faktörlere bağlı olarak gelişir. Tıbbi araştırmalara göre psikopatların beyin yapıları normal insan beyninden daha farklı şekildedir. Onlarda dürtü kontrol, hafıza düzenlenmesinden sorumlu beyne ait bölümler az gelişmiştir. Yani empati ve vicdan duygusundan ya tamamen ya da kısmen yoksundurlar. Ancak toplum ve ahlâkî davranışlara aykırı olacak davranışlarını mükemmel şekilde gizleyebilir, bencil davranışlar sergilerler. Psikopati biyolojik bir rahatsızlık olmasına rağmen teşhis edilmesi oldukça zordur. Bir cinayette, yakalandıktan sonra psikopatlar sosyopatlardan farklı olarak pişmanlık duymazlar. Sosyopatlar ise pişmanlıklarını “neden yakalandım?” diyerek yaşarlar. Sosyopatlarla psikopatlar davranıştaki benzerliklerden dolayı çok karıştırılabilecek kişilik bozukluklarıdır. Ancak sosyopatlar psikopatlardan daha az tehlike içermektedir. Toplumda %1 ihtimal ile bir psikopat ile karşılaşma oranı varsa sosyopatlarda bu %4 tür. Sosyopatlar narsistler gibi kendilerini görkemli hissederler, yüzeysel duygular ve dürtüsel davranışlar sergilerler. Sosyopatların psikopatlardan farklı olarak vicdan duygusu vardır ancak yine de davranışlarına engel olmaz bu duygu. Toplum için her ikisi tehlike içerse de psikopatların vicdan duygusundan yoksun olmaları ve kendilerini gizleyebilmesi onları daha tehlikeli kılar. Sosyopatiden farklı olarak psikopatinin tedavisi mümkün değildir.
Şahmeran efsanesine psikolojik bakış: Şahmeran, cinsiyeti kadın, başı insan, gövdesi yılan olan efsânevi bir yaratıktır. Şahmeran Anadolu’da uzun yıllar halk arasında dolanan bir efsane olup bu bölgelerde yaşadığına dair birkaç yerde inanış vardır. Bunlardan bir tanesi Tarsus, diğeri de Mardin’dir. Buralarda yaşayan insanların evlerinde Şahmeran tabloları asılıdır. Şahmeran efsanesi kısaca şöyledir; Ağır bir hastalığa yakalanan padişaha derdinin dermanı yalnızca Şahmeran ’ın etinin kaynatılarak yenmesi denir. Vezir ise bu durumda Şahmeran ’ın âşık olduğu genci tuzağa düşürerek padişahın isteğini yerine getirmek için yola koyulur. Ancak vezirin fikri bambaşkadır. O Şahmeran ‘ın etini yiyip dünyanın bütün sırlarına hâkim olmak istemektedir. Dünyanın bütün sırrındaki kasıt ölümsüzlük suyunu bulmaktadır. Fakat ne padişah ne de vezir amacına ulaşamaz. Şahmeran ’ın şifalı kısmı başıdır ve vezir yanlışlıkla baş yerine zehirli kısmı olan kuyruğunu yiyerek ölür. Şahmeran ‘ın başından bir parça yiyen Tahmasib ise dünyanın tüm sırlarına hâkim “lokman hekim” olur. Şahmeran tüm yılanların anası olup, yılanlar kraliçesi olarak bilinir. Hatta hâlâ devam eden efsanelere göre yılanların Şahmeran ‘ın öldüğünden haberleri yoktur ve bir gün öğrendiklerinde intikam için bulundukları toprakların altından çıkarak insanları öldüreceklerdir. Yılanlar insanların bilinçaltını bu kadar çok meşgul eden tek yaratıklardır. Çünkü kara dünyanın sembolü olan yılandan hem nefret edilmektedir hem de tıpta zehri çok faydalı olduğu için insanlık ona muhtaçtır. Psikanalitik açıdan baktığımızda Sigmund Freud’un fantazinin düşlere yansıması hakkındaki fikirlerini dikkate alarak toplumun gündüz düşleri ve ortak fantezilerini kolektif bilinçaltı yoluyla mistik anlatılara aktardığını söyleyebiliriz. Böylelikle bulundukları bölgede fazlasıyla olması nedeninden kaynaklı, yılanların Anadolu halkının dikkatini çok çeken unsur olan Şahmeran efsanesinin yaratılmasına sebep olmuştur. Yamyamlık sayılabilecek kadar Şahmeran ‘ın etini yeme arzusu fenomeninin sırlarına ve ruhundan bir parçaya sahip olma düşüncesinin yeni bir şeklidir. Eti yiyip tüm bilime sahip olma arzusu ise insanların yenilecek kişinin ruhunun bir parçasının kendilerinde yaşayacağına olan inançtan kaynaklanmasıdır. Tüm bunların yanı sıra insanın cennetten kovulmasına sebep olan yılan, yaratılmışların günahlarını üstlenmesi ile tüm insanlığın gölge arketipi durumuna girer. Şahmeran ‘ın etinin yenerek ilme ulaşılması fikri ise yılanın tıbbın sembolü olarak kabul edilmesinden doğar.
Bu soruya cevap vermek için psikoloji biliminde araştırma yapmak gerekir. Bu yüzden İsrail, Rishon Le Zion’daki “College of Management Academic Studies”de bir psikolog olan Naomi Ziv’in müzik hakkındaki fikirlerini paylaşacağız. Naomi Ziv “Gerçek hayatta müzik insanları her şekilde manipüle etmek için kullanılıyor. Çoğu olumsuz olabilir ve müzik insanları daha uyumlu, daha agresif ve hatta ırkçı yapabilir.” diyor. Bu son bulgular, Eminem ve Marilyn Manson gibi sanatçıların öfkeli rap ve metalinin şiddet içeren davranışları kışkırtabileceği inancı da dahil olmak üzere bazı, uzun süredir devam eden varsayımları gerçeğe dönüştürüyor. Örneğin, Columbine Lisesi’nin hemen sonrasında, Manson’un müziğini iki katille ilişkilendiren raporlar vardı ancak daha sonra yanlış olduğu ortaya çıktı. Psikoloğa göre kolay dinlenen ve iyi hissettiren parçaların şaşırtıcı bir karanlık tarafı olabilir. Ancak Avustralya Queensland Üniversitesi’ndeki psikologlar, bu müziğin aslında bizim öfke dürtülerimizi yatıştırabileceğini öne sürüyorlardı. Genevieve Dingle ve meslektaşları, sert metal müzik dinlemelerine izin vermeden önce onları kızdıran bir arkadaş veya meslektaşın yer aldığı bir olay hakkında konuşmalarını isteyerek insanları kasıtlı olarak kızdırdılar. Müziği dinledikten sonra katılımcılar, sessizce oturanlara göre çok daha olumlu duygular bildirdiler. Dingle, “Aşırı müzik dinlemek, bu dinleyiciler için öfkeyi işlemenin sağlıklı bir yolunu temsil edebilir.” dedi. Ziv’in araştırması bunun yerine “kolay dinleme” melodilerinin en büyük tehlikeyi taşıdığını öne sürüyordu. Örneğin 2011’de müziğin insanların ahlâkî yargılarını değiştirme gücüne sahip olduğunu keşfetti. Bir grup gönüllüden, insanların daha yüksek bir emekli maaşı alabilmesi için sahte belgeler oluşturabileceğini iddia eden bir web sitesinin hayali bir radyo reklamını dinlemelerini istedi. Reklamı dinleyenlerin yarısı, arka planda Mozart’ın A Little Night Music’ten Allegro’sunu dinlerken, diğer yarısında müzik yoktu. Benzer şekilde, ayrı bir gruptan, katılımcıların bir web sitesi kullanarak üniversite için bir seminer ödevinde nasıl kopya çekebileceklerini anlatan başka bir reklamı dinlemeleri istendi. Yine, reklamı dinleyenlerin yarısı arka planda James Brown’ın I Got You (I Feel Good) şarkısını da duydu. Her iki durumda da, reklamı fon müziğiyle dinleyenler, reklamlarda teşvik edilen etik olmayan, aldatma davranışını daha fazla kabul etme eğilimindeydiler. Hatta bazı durumlarda katılımcılar bunu olumlu bir şekilde gördüklerini bile bildirdiler. Müzikteki bazı özellikler, beynimizin çalışma biçimiyle de oynayabilir. Örneğin ritmik sesler, bir grup insanın davranışını ve düşüncesini koordine edebilir. Singapur Üniversitesi’nde nörobilimci olan Annett Schirmer, bir davulda ritim çalmanın beyin dalgalarının ritimle senkronize olmasına neden olabileceğini keşfetti.
Bulguları, davulların kabile törenlerinde neden bu kadar büyük bir rol oynadığını ve orduların neden bir davul ritmi ile yürüdüğünü açıklamaya yardımcı olabilir. Schirmer, “Ritim, bir gruptaki tüm bireyleri, düşünme ve davranışlarının geçici olarak uyumlu hale gelmesini sağlar.” diyor. Ziv, etkilerinin derin olabileceğinden şüphelense de, müziğin laboratuvarın dışındaki davranışları nasıl etkileyebileceği hâlâ net değil ve “Gerçek dünyada, aşırı uçlara gidebileceğini düşünüyorum.” ifadelerini kullanmıştır.
Gençliğimizin belki de en güzel senelerini neden iyonik bağın kovalantten daha çok çektiğini kavramaya harcarken bin yıllar öncesinde Yunan düşünür Empedokles bütün olayı çözmüş. Aşk adı verdiği çekim kuvvetinin maddeleri çekerken nefret olarak tanımladığı itim kuvvetinin maddelerin birbirlerini itmesine sebep olduğunu ortaya atmış. Eh, metaller hep ametallerden daha romantik gelmiştir bana zaten.
Acaba hava alanları, terminaller, otogarlar içlerinde daha çok kavuşmanın verdiği çekme kuvvetini mi yoksa ayrılıkların verdiği itme kuvvetini mi barındırır? Aylar sonra birbirlerinin yüzlerini unutmaya yüz tutmuş sevgililerin çekimi mi daha güçlüdür, kızını gurbete çalışmaya yollayan babanın itimi mi? Her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğunu savunan diyalektiğin ilk çizgisi “Karşılıklı etki ve evrensel bağlantı” yasası burada selam çakıyor bize. Etkiye tepki uzun lafın kısası 🙂
Etkiye tepki doğada hem fizik kanunlarını hem de kendi aramızda oluşturduğumuz sosyal kanunları açıklıyor anlaşılan. Karşımızdaki insana güleryüzle yaklaşırsak güleryüz göreceğimiz vesaire zaten insan içine çıkmadan önce annelerimizin kulağımıza küpe olarak taktığı sözler. Benim burada değinmek istediğim kısım ise her verdiğimiz etkinin tepkisinin bize doğrudan dönmeyebileceği. Tamamen iyi niyetle yaklaştığımız bir insandan kötülük görmek bizi onun yoluna düşürmemeli; burada gökyüzü hep ışıl ışıl parıldasın, bulutlar pamuk şekerden olsun demek Pollyannacılık da değil amacım. Eminim bu hayatta herkesin en az bir kere de olsa içine düştüğü bir durumdur eğer kendimden bahsedecek olursam karakter limitini aşarım muhtemelen. Zamanında gereğinden fazla canımı sıkan bu durumu şimdi biraz daha aştığımı düşünüyorum eğer sizin de gündelik hayatınızda yer edinen bir durumsa birkaç dakika içinde okuyacaklarınızla bir nebze de olsa yardımım dokunabilir umarım…
Hepimiz ayrı ayrı kumaşlardan, binbir çeşit rengin binbir çeşit tonundan farklı farklı motifler değil miyiz? Hayat yolculuğunda da hepimiz farklı bireyler olarak kendi motifimizi işlemiyor muyuz? Bazılarımız motiflerini birleştirip rengarenk bir karışımla hayat yolculuğunu beraber paylaşırlar, bazılarımızsa tüm cesur yüreklilikleriyle sürünün yürüyüşüne katılmayıp kendi motiflerini kendileri gerçekleştirirler. Eğer sizin motifinizde de her hissedebilen insanda bulunduğu üzere iyilik varsa karşılığını göremeyince neden bildiğiniz nakışları değiştiresiniz ki? Karşınızdakinin motifiyle sizin motifiniz banyo lifindeki büyükannelerimizin işlediği yıldız motifleri ve bir zamanlar insanoğlu olarak LCD ekrana geçmemizden önce(evrimde bir iki basamak geri gidiniz) kasalı televizyonların üstüne serdiğimiz örtülerdeki motifler kadar alakasız da olabilir. Peki kumaşı ve tığı bu kadar ayrı kullandığınız birinin sizin motifinizde yer edinebilmesi işlediğimiz s(h)an(y)ata yakışır mı hiç? Zaten gerçekten bir insana sırf karşılığını görebilmek için iyi davranıyorsak biraz da durup kendimizi sorgulamamız gerekmez mi?
Evet şimdi etki tepkiye geri dönelim, karşı tarafa verdiğiniz etkinin tepkisini doğrudan olarak o kişiden alamamış olabilirsiniz ama illaki bu etkinizin bir gün size döneceğine inanıyorum; hatta biliyorum, belki biz gözden kaçırırız ama fizik yanılmaz dostlarım. Fizik yanılsa da onca yılın tecrübesinin imbiğinden geçmiş atasözlerimiz yanılmaz. Ne demiş atalarımız? “ İyilik yap, denize at, balık bilmezse Halik bilir.” Halik (yaratıcı) bilir demişler ama biz kendi özfarkındalığımıza varabildikten sonra yaratılan neden bilemesin ki? Hem zaten birine iyilik yaparken -en azından ben- bunu karşıdakine olduğu kadar belki daha da fazla kendime de yapıyorum, kendim hakkımdaki düşüncemle barışıyorum; oyama geri dönüp baktığımda gülümsemek adına yeni güzellikler ekleyerek yaşama sanatını kavramaya bir adım daha yaklaşıyorum…
Geçen bölümde ABD cezaevlerinde yatmakta olan seri katillerle olan mülakatlara dayanarak seri katil tipolojilerinin bir kaçına baktık. Şimdi ikinci bölümle devam edelim.
4. Şehvet delisi seri katiller: Bu katiller yaptıkları işten zevk alırlar ve bu yüzden öldürürler. Öldürmek onlara erotik bir deneyim gibi görünür. Hayalci seri katillerin aksine yaptıkları işlem daha uzun olur. Oldukça korkunç yöntemlerle işi uzatan bu tip seri katillerin suçları süreç merkezli olarak tanımlanır. Başka diğer tip şehvet düşkünü seri katiller cinsel tatmin olmayabilir. Şahsi menfaat için cinayet işlerler. Profesyonel suikastçılar gibi yaptıkları işten kazanç sağlarlar. Bir kısmı mal, para uğruna diğer kısmı da kurbanla yakın ilişki içinde bulunarak yapar cinayetini.
5. Hükmedici seri katiller: Kurbanlarının üstünde elde ettikleri kontrol ve hükmetme hissinden cinsel tatmin duyarlar. Ancak onları şehvet delisi seri katillerden ayıran özellik hastalıktan acı çekmemeleridir. Çünkü bu tip seri katiller psikolojik olarak gerçeklere bağlıdırlar. Lakin yine de bu hareketleri psikopatlıktan kaynaklanır. Bu tipler sosyal kurallar ve kültürel değerlerden uzak olup ahlâkî kânunları yok sayarlar. Çünkü gerçek bir psikopat kendi kurallarını yaşar. Birçok seri katil gibi bu katiller de kurbanlarını boğarak, elle öldürme şeklinde işlemektedir.
SERİ KATİLLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ:
İlk başta seri katillerin ortak özellikleri ile seri cinayetlerin sebepleri arasındaki farkı unutmamak gerekir. Çünkü seri katil özelliği bir insana ait özellikler, bir cinayet; sebepleri ise, nasıl işleyişidir. FBI verilerine göre çoğu seri katil beyaz erkek, 25-35 yaş arası, karizmatik özellikle polislerle içli dışlı veya polisiye olaylarına ilgisi olan kişilerdir.
Doğallığına ve aile sıcaklığına hayran bırakan bir fotoğraf… Bu samimi fotoğrafın hikâyesi ise aynen şöyle; Trabzon Akçaabat’ta oturan Tevfik Gümüş, 70’li yıllarda Hollanda’ya çalışmak için yerleşir. Kısa bir süre sonra birçok misafir işçi gibi o da, ailesini yanına alır. Uzun bir süre memleketlerine, doğup büyüdükleri topraklara gidemezler. Hâliyle köydeki akrabaları da yeni doğan çocukları hiç göremedikleri için çocukları merak ederler ve ısrarla fotoğraf çektirip göndermelerini isterler. Bir gün, aile yaşadıkları şehrin merkezine gider ve iyi bir fotoğraf stüdyosunda çocukların fotoğrafını çektirirler. Ardından fotoğrafçı ısrarla bir tane de aile fotoğrafı çekmek istediğini söyler. Önce gerek yok falan derler ama sonra ikna olurlar ve makinenin karşısına otururlar; bir aile fotoğrafı çekmek için. Bir süre sonra çocukların fotoğraflarını almaya giderler fakat o gün çektirdikleri aile fotoğrafını ne merak ederler ne de sorarlar. Fotoğrafçı birkaç gün sonra onlara haber vermeksizin fotoğrafı büyük bir ebatta bastırıp gelen geçen herkes tarafından uzaktan bile görülebilecek şekilde vitrine yerleştirir. Fotoğraf vitrine konulduktan sonra Gümüş Ailesi’nin evlerine sürekli birileri gelir ve hep fotoğrafın doğallığından, şahaneliğinden dem vururlar. Gelen geçen devamlı bir şekilde vitrindeki fotoğraftan bahsedince aile, merak edip fotoğrafı görmek ister. Fotoğrafı vitrinde görünce çok beğenirler ve karşısına geçip uzun uzun bakarlar doğallığın hâkim olduğu fotoğrafa. Fotoğrafçı çok beğendiği için aileye özel, plaket üzerine özel bir baskısını hazırlar ve kendilerine hediye eder. Bu harika fotoğraf o günlerden onlara hatıra kalır… Bir eskiye bir de şimdiye baktığımızda herhalde özlem duyacağımız en büyük şey samimiyet ve doğallık olacak. Çünkü şimdilerde yattığımız yerden, elimizde son model telefonlarla her an fotoğraf çekme imkanına sahip olduğumuz için belki öne doğru dudak büzerek, belki yapmacık bir göz devirerek fotoğraf çekiyoruz. Unutmadan ekleyelim onları da beğenmeyip çeşitli efektler ekliyoruz; daha doğal, daha güzel, daha samimi yapmak için. Fakat samimiyetsiz ve doğallıktan uzak…
