Türkiye’yi sarsan deprem haberleri ardından televizyon programlarında en çok gördüğümüz isimlerden biri de Prof. Dr. Celal Şengör oldu. Peki Celal Şengör Kimdir? Şengör Kaç Yaşında, Nereli ve Nerede Yaşıyor? Ailesi Kimdir? İstanbulu Terk mi Ediyor? Nereye Taşındı? Şengör’ün Hastalığı Nedir? Asperger Sendromu Nedir? gibi soruların tamamı işte bu yazıda!
Celal Şengör Kimdir?
24 Mart 1955’te İstanbul’da doğdu. 1973 yılında Robert Koleji’nden mezun oldu. 1978’de State University of New York at Albany’den jeolog olarak mezun oldu ve aynı üniversitede 1979’da yüksek lisansını bitirdi. 1981’de İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi, genel jeoloji kürsüsünde asistan olarak görev yapmaya başladı. 1982’de State University of New York at Albany’den doktor unvânı aldı. 1984 yılında Londra Jeoloji Cemiyeti’nin Başkanlık Ödülü’nü, 1986’da TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü aldı.
Aynı yıl İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi genel jeoloji anabilim dalında doçent oldu. 1988’de Neuchâtel Üniversitesi Fen Fakültesi’nden şeref bilim doktoru (Docteur ès sciences honoris causa) pâyesi aldı. Academia Europaea’ya 1990 yılında kabul edildi ve cemiyetin ilk Türk üyesi oldu. Aynı yıl Avusturya Jeoloji Servisi muhabir üyesi, 1991 yılında ise Avusturya Jeoloji Derneği şeref üyesi oldu. Yine 1991 yılında Kültür Bakanlığı’nın “bilgi çağı ödülü”nü kazandı.
1992 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi genel jeoloji anabilim dalında profesörlüğe terfî etti. 1993 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’nin en genç kurucu üyesi oldu ve akademi konseyine seçildi. Aynı yıl TÜBİTAK Bilim Kurulu üyesi oldu. 1994 yılında Rusya Doğa Bilimleri Akademisi üyeliğine, Fransız ve Amerikan jeoloji dernekleri şeref üyeliğine seçildi. Ayrıca kendisine Fransız Fizik Cemiyeti ve École Normale Supérieure Vakfı tarafından Rammal Madalyası verildi. Şengör 1997 yılında, Fransız Bilimler Akademisi tarafından yerbilimleri dalında büyük ödül (Lutaud Ödülü) ile taltif edildi.
1998 Mayıs ayı içerisinde Şengör, Collège de France’da misafir profesör olarak bir kürsü işgal etti. Burada “19’uncu yüzyılda tektoniğin gelişmesine fransız jeologlarının katkısı” konulu bir ders verdi ve 28 Mayıs 1998’de Collège de France’ın madalyasını aldı. 1999’da Londra Jeoloji Cemiyeti kendisine Bigsby Madalyasını tevcih etti. 2000 yılının Nisan ayında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi yabancı üyeliğine seçilen ilk Türk oldu. Rusya Bilimler Akademisi’ne Fuad Köprülü’den sonra seçilen ikinci Türktür. Ayrıca 2013 yılında Leopoldina Doğa Araştırıcıları Akademisi üyeliğine seçilmiştir.
Şengör, jeolojide bilhassa yapısal yerbilim ve tektonik dallarındaki çalışmaları ile ün yapmıştır. Şerit kıtaların dağ kuşaklarının yapısına etkisini ortaya koymuş ve Kimmer Kıtası adını verdiği bir şerit kıta keşfetmiştir. Orta Asya’nın jeolojik yapısını ortaya çıkarmış, Kıta-kıta çarpışmasının ön ülkeleri nasıl etkilediği meselesini çözmüştür. Yücel Yılmaz ile birlikte, Levha tektoniği içinde Türkiye’nin yerini değerlendiren ve atıf klasiği haline gelen bir makale yazmıştır.
Jeoloji ve tektonik konularında 6 kitap, 175 bilimsel makale, 137 tebliğ özeti, pek çok popüler bilim makalesi, tarih ve felsefe ile ilgili de iki kitap ve 300’e yakın deneme yazısı yayınlamıştır. ABD, Rusya, Avrupa ve Almanya’nın bilimler akademisine üye olan Şengör’ün yayınlanmış 1826 makalesi vardır ve bu makalelere 12658 atıf yapılmıştır. Bunların 1997-1998 yılları arasında Cumhuriyet Bilim Teknik dergisindeki “Zümrütten Akisler” köşesinde çıkmış olanları Yapı Kredi Yayınları tarafından 1999’da “Zümrütnâme” başlığı altında kitaplaştırılmıştır.
Fransa, Birleşik Krallık, Avusturya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde misafir öğretim üyesi olarak çalışmalarda bulunan Şengör, Collège de France dışında Birleşik Krallık’ta Oxford (Royal Society Araştırıcı bursuyla), ABD’de California Institute of Technology (Moore Distinguished Scholar olarak) ve Avusturya’da Salzburg Lodron-Paris Üniversitesi‘nde misafir profesörlük yapmıştır. Şengör ayrıca pek çok uluslararası dergide editör, yardımcı editör ve yayın kurulu üyeliği yapmıştır ve yapmaktadır.
Celal Şengör, ileri seviyede İngilizce, Fransızca ve Almanca bildiğini beyan etmekle birlikte; Felemenkçe, İtalyanca, Portekizce, İspanyolca ve Osmanlı Türkçesini okuyabildiğini de söylemiştir.
Celal Şengör Kaç Yaşında?
Celal Şengör’ün yaşamı ve kariyeri hakkında daha fazla bilgi vermek isterim. Celal Şengör, 24 Mart 1955 tarihinde İstanbul’da doğdu ve Türk bilim dünyasının önemli bir figürü olarak kabul edilmektedir. Eğitim hayatına Robert Koleji‘nde başlayan Şengör, buradan mezun olduktan sonra jeoloji alanında üstün yetenekleriyle dikkat çekti. 1978 yılında State University of New York at Albany’den jeolog olarak mezun olan Şengör, aynı üniversitede yüksek lisans eğitimini tamamladı.
Nereli ve Nerede Yaşıyor?
Jeolojiye olan ilgisi ve yetenekleri doğrultusunda, 1981 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi’nde genel jeoloji kürsüsünde asistan olarak göreve başladı. Ardından 1982’de doktora unvanını elde ederek bilim dünyasındaki yükselişine hız kazandırdı. Çalışmaları ve katkıları sayesinde birçok ulusal ve uluslararası ödül kazandı. Örneğin, 1984 yılında Londra Jeoloji Cemiyeti tarafından Başkanlık Ödülü’ne layık görüldü ve 1986’da TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü aldı.
Celal Şengör, jeoloji alanındaki çalışmalarına özellikle yapısal yerbilim ve tektonik dallarında odaklanarak uluslararası üne kavuştu. Tektonik plakalar teorisi üzerine yaptığı araştırmalar, dünya üzerindeki kıta ve okyanusların hareketini inceleyerek coğrafi olayların nedenlerini açıklamada önemli bir role sahiptir. Aynı zamanda paleocoğrafya konusunda yaptığı çalışmalarla da geçmiş dönemlerdeki kıta konumlarını ve iklim değişikliklerini araştırarak dünya tarihine ışık tutmuştur.
Bilimsel çalışmalarının yanı sıra Celal Şengör, bilimi geniş kitlelere ulaştırmayı amaçlayan popüler bilim kitapları yazmış ve bilimle ilgilenenlere rehberlik etmiştir. Türkiye Bilimler Akademisi’nin kurucu üyelerinden biri olan Şengör, bilimsel araştırmaların ve araştırmacıların desteklenmesine yönelik önemli görevler üstlenmiş ve bilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur.
Celal Şengör, çok sayıda bilimsel makale, kitap, deneme ve tebliğ yayınlamış ve bu çalışmaları bilim dünyasında büyük yankı uyandırmıştır. Bilimle ilgilenen birçok kişiye ilham kaynağı olmuş ve Türkiye’nin bilimsel mirasına değerli katkılarda bulunmuştur. Jeoloji ve tektonik alanındaki çalışmaları, bilimle ilgili olanlar için önemli bir referans kaynağı olarak kabul edilmektedir. Celal Şengör‘ün, İngilizce, Fransızca ve Almanca gibi dilleri iyi derecede bilmesi, uluslararası bilim platformlarında da önemli bir rol oynamasına olanak sağlamıştır. Şu anki yaşam yeri hakkında net bilgiye sahip olmasak da, uzun yıllar boyunca dünya çapında çeşitli üniversitelerde misafir öğretim üyeliği yapmış ve uluslararası bilimsel topluluklarla etkileşimde bulunmuştur.
Celal Şengör Ailesi, Evli Mi?
66 yaşında Celal Şengör, Oya Şengör ile evli ve H. C. Asım Şengör adında bir kızı var. Celal Şengör, 1986 yılında Oya Maltepe ile evlenmiştir. Tek çocuğu olan oğlu H. C. Asım Şengör 1989 yılında dünyaya gelmiştir.
Babası Neslet Şengör Kimdir?
Celal Şengör, Türk jeolog ve akademisyen olan bir bilim insanıdır. Pek çok alanda çalışmalara imza atmış olan Şengör’ün babası ise Hasan Şengör’dür.
Hasan Şengör, Türkiye’nin seçkin isimlerinden biri olarak bilinir. Eğitim alanında büyük başarılara imza atan Hasan Şengör, bir dönem Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü görevini de üstlenmiştir.
Babası Hasan Şengör’ün etkisiyle, Celal Şengör de akademik alanda büyük bir başarı yakalamıştır. Babasının bilim ve eğitim sevgisi, Celal Şengör’ün de hayatının her alanında izini sürdüğü bir miras haline gelmiştir.
Şirketi Nedir?
Celal Şengör’ün babası, ünlü jeolog Nüzhet Şengör’dür. Nüzhet Şengör, Türk bilim dünyasında büyük bir isimdir ve pek çok başarıya imza atmıştır.
Nüzhet Şengör’ün sahip olduğu şirket ise AKÇAKALE MERMER ŞİRKETLER GRUBU’dur. Şirket, mermer sektöründe faaliyet göstermektedir ve Türkiye’nin önde gelen mermer üreticilerindendir.
AKÇAKALE MERMER ŞİRKETLER GRUBU, yılların verdiği deneyim ve uzmanlıkla, yüksek kalitede mermer üretimi yapmaktadır. Şirketin sahip olduğu mermer ocakları ve fabrikaları, son teknoloji ekipmanlarla donatılmıştır ve tüm üretim süreci kalite kontrolüne tabidir.
- Şirket, birçok prestijli projede kullanılan mermer tedarikçisidir.
- Yurt içi ve yurt dışı müşterilere hizmet vermektedir.
- Müşteri taleplerine göre özelleştirilmiş mermer üretimi yapmaktadır.
Oğlu Asım Şengör Kimdir?
Asım Şengör, ünlü Türk jeolog Celal Şengör’ün oğludur. 1989 yılında doğan Asım Şengör, günümüzde 35 yaşındadır. Eğitim hayatına özel bir Alman Lisesi’nde başlayan Asım Şengör, daha sonra İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nde genetik alanında eğitim aldı. Babası Celal Şengör gibi bilimsel bir çevrede yetişmiş ve ailesinin bilimsel mirasını sürdürmeye devam etmektedir.
Karısı Oya (Maltepe) Şengör Kimdir?
Oya Şengör, 1958 yılında İstanbul’da doğmuş bir gazeteci ve yazardır. Eğitimine İstanbul’da başlayan Oya Maltepe, daha sonra Celal Şengör ile tanışmış ve 1986 yılında evlenmiştir. Celal Şengör gibi bilimsel bir aile içinde büyümüş ve bilim dünyasına yakından tanık olmuştur. Çiftin 1989 yılında Asım adında bir oğulları dünyaya gelmiştir. Oya Şengör, gazetecilik ve yazarlık alanlarında çalışmalar yapmış ve kariyerini bu yönde sürdürmektedir. Ancak, kişisel hayatıyla ilgili daha fazla ayrıntıya ulaşmak zor olabilir çünkü kamuoyuna pek fazla bilgi vermemiştir ve özel bir yaşamı olduğu bilinmektedir.
Celal Şengör Neden İstanbul’u Terk Ediyor?
Tabii ki, bütün İstanbul yerle bir olmayacak. Mustafa Erdik 8 bin binanın akordeon gibi olacağını söylüyordu. Bu sayı galiba daha fazla olacak. 60-70 bin bina tamamen çökmese de yıkılacak. Kurtarma çalışmaları için sokaklara girilemeyecek. Kente giren çıkan yolların önemli bir bölümü kullanılamaz hale gelecek, ortaya çıkacak kaos ortamında sağ kalanlar da günlerce belki haftalarca bloke olacak
Kentin elektrik, su, kanalizasyon ve doğalgaz alt yapısı bitecek. İlk gün her yerde yangınlar olacak. İtfaiye enkaz altında kaldığı için, itfaiyeciler ya enkaz altında olduğu için, ya enkaz altındaki araçlarına ulaşamadığı için bu yangınlara müdahale edilemeyecek.
Nereye Taşınacak?
Prof. Dr. Celal Şengör İstanbul’da Anadolu Hisarı’nda yaşıyor. Şengör İstanbul’dan taşınacağını açıklayınca nerede yaşayacağı merak konusu oldu. Celal Şengör’ün Çanakkale’deki evinde yaşayacağı iddia edildi. Şengör’ün yazlık villasının Çanakkale’nin Biga ilçesinde olduğu öne sürüldü.
Celal Şengör İTÜ’den Emekli Mi Oldu?
Celâl Şengör, 23 Mart 2022 tarihinde İstanbul Teknik Üniversitesi’nde son dersini vererek 24 Mart 2022 tarihinde emekliye ayrılmıştır.
Celal Şengör’ün Hastalığı Ne?
Celal Şengör, hafif Asperger Sendromu teşhisi konulduğunu ve bunu şu sözlerle ifade etmişti;
Ben de hafif Aschberger ile teşhis edilmiş bir insanım. Ve bu özelliğime şükran borçluyum. Otistik olmasaydım bilimde elde ettiğim başarıları elde edemezdim.
Asperger Sendromu Nedir?
İsmini Hans Asperger’den alan, otizm spektrum bozukluğunun bir çeşidi olan asperger sendromu, sosyalleşebilme ve etkili iletişim kurabilme yeteneklerini sınırlayan gelişimsel bir bozukluktur. Bu sendroma sahip olan kişiler dar ilgi alanlarına sahip olup, katı rutinler ve sıklıkla tekrarlayan davranışlar sergilerler.
2013 yılından önce kendi başına bir hastalık olduğu düşünülürken, 2013 yılından sonra otizm yelpazesi bozukluklarının içerisinde, yüksek işlevselliğe sahip bir alt kategoride yer almaya başlamıştır. Asperger sendromunda belirtiler diğer otizm yelpazesi bozukluklarına göre daha az şiddette görülebilmektedir. Bu sebeple yüksek işlevselliğe sahip denmektedir. İlk defa Pediatrist Hans Asperger tarafından tanımlandığı için, hastalık onun ismi ile anılmaktadır.
Asperger Sendromu’nun Belirtileri?
Asperger sendromu olan çocuklarda ilk olarak iki belirti dikkat çekmektedir. Bu özelliklerden ilki diğer çocuklar kadar zeki olmalarına rağmen sosyal beceriler ile ilgili zorluklar yaşamaları; ikincisi de tek bir konuya aşırı ilgi göstermeleri veya aynı davranışı tekrar tekrar yapmaya yatkın olmalarıdır. Bu iki özellik Asperger sendromunun belirlenebilmesi için önemlidir. Asperger sendromu yaşamın erken döneminden itibaren başlar. Çocuğun gelişimi ile beraber bazı belirtiler daha net fark edilir. Bununla birlikte Asperger sendromunda görülen belirtiler şu şekildedir:
- Göz teması kuramamak
- Sosyal ilişkilerde beceriksizlik (koşula uygun davranışlarda bulunmama, konuşmaya uygun cevap verememe vb.)
- Yüz ifadesi, beden dili gibi sosyal mesajları anlayamamak (kaşları çatılmış, kolları bağlı bir kişinin kızdığını fark edememek gibi)
- Olağandışı konuşma kalıpları kullanma ve ironiyi, mizahı ve alaycılığı ya da normal konuşma için önemli olan jestleri ve sosyal ipuçlarını anlamakta zorlanma
- Daha az duygulanım göstermek (mutlu olduğunda, keyifli olduğunda daha az gülümseme gibi, konuşmalarında vurgu ve tonlamaları duygudan yoksun, düz ve mekanik olabilir)
- Daha çok yalnız vakit geçirmek istemek,
- Tek bir konuya aşırı ve yoğun ilgi gösterme (arabalarla ilgilenen Asperger sendromlu bir çocuğun arabalarla ilgili her türlü bilgiye hakim olması gibi…)
- İlgi duyduğu konuya tekrar tekrar dönmek,
- Aynı hareketleri tekrar tekrar yapmak
- Değişikliğe uyum sağlamada güçlük çekmek (kahvaltıda hep aynı yemeği isteme, hep aynı kıyafetleri giyinmek isteme gibi)
- Hastalığın ilerleyen yıllarında kaygı bozuklukları ve duygu durum bozuklukları da belirtiler arasına eklenebilmektedir.
Çocuklarında bu belirtilere benzer değişiklikler olduğunu düşünen ebeveynler ilgili uzman doktora başvurmakta geç kalmamalıdır.
